W chwili obecnej coraz częściej mówi się o holistycznym (całościowym) podejściu do wdrażania idei cyfrowego państwa (digital government). Można zastanowić się, czy i w jakim stopniu koncepcja budowy inteligentnych miast jest zbieżna z tym podejściem. Punktem wyjścia do tych rozważań jest zdefiniowane fundamentalnych wyróżników cyfrowego państwa. W niniejszym wpisie chciałbym wskazać na cztery takie determinanty. Należy zawsze rozpatrywać je łącznie, tj. żaden z tych wyróżników nie może być pominięty (oczywiście stopień ich realizacji może być różny, ale większy od zera).
- Przepływ informacji bez barier – w cyfrowym państwie poszczególne urzędy będą działały jako jedna całość, dzięki m.in. wdrożeniu mechanizmów efektywnej wymiany informacji kanałami elektronicznymi pomiędzy nimi oraz wewnątrz tych urzędów; stanowić to będzie praktyczną realizację koncepcji interoperacyjności organizacji – rozumianej bardzo szeroko (tj. interoperacyjności nie tylko na poziomie technicznym czy informacyjnym, ale także na poziomie organizacyjnym, lub wręcz interoperacyjności celów).
- Obywatel w centrum uwagi – cyfrowe państwo będzie świadczyć innowacyjne usługi publiczne różnymi kanałami, które będą dostarczały wymiernych korzyści dla obywateli (rozpatrywanych zarówno jako osoby fizyczne jak i przedsiębiorcy); dzięki temu obywatel/przedsiębiorca będzie mógł z jednej strony wybrać kanał kontaktu z administracją publiczną i w trakcie świadczenia usługi publicznej zmienić go (np. z kanału internetowego przejść na kanał mobilny), a efektem świadczenia tej usługi będzie rozwiązany jego konkretny problem.
- Otwartość i partycypacja – wyznacznikami cyfrowego państwa będzie przejrzystość działań podejmowanych przez władzę publiczną i możliwość współdziałania obywateli w podejmowaniu decyzji publicznych; obywatele będą mieli możliwość włączenia się w działania administracji publicznej już na etapie tworzenia przepisów prawa – zarówno w formie biernej (tj. obserwowania przygotowywanych zmian / tworzenia nowych przepisów) jak i w formie czynnej (poprzez komentowanie i zadawanie pytań ustawodawcy); dodatkowo w ramach cyfrowego państwa będzie realizowana wizja przedstawiona w Partnerstwie na rzecz Otwartych Rządów (Open Government Partnership)[1].
- Prawo do prywatności – pomimo, że cyfrowe państwo będzie dysponować zintegrowanymi danymi o obywatelach (pochodzącymi z różnych rejestrów i ewidencji), to jednakże będzie je chronić przed niewłaściwym użyciem (będzie to zabezpieczone zarówno na poziomie przepisów prawa jak i na poziomie technicznym); jest to wymóg konieczny, szczególnie w kontekście pierwszej idei – przepływu informacji bez barier.
Teraz można dokonać niejako transpozycji tych wyznaczników na ideę inteligentnego miasta. Cóż się okaże?
- Przepływ informacji bez barier – w inteligentnym mieście poszczególne jednostki samorządowe (oraz organizacje od nich zależne) będą działały jako jedna całość, dzięki m.in. wdrożeniu mechanizmów efektywnej wymiany informacji kanałami elektronicznymi pomiędzy nimi oraz wewnątrz tych jednostek; stanowić to będzie praktyczną realizację koncepcji interoperacyjności organizacji – rozumianej bardzo szeroko (tj. interoperacyjności nie tylko na poziomie technicznym czy informacyjnym, ale także na poziomie organizacyjnym, lub wręcz interoperacyjności celów).
- Mieszkaniec w centrum uwagi – inteligentne miasto będzie świadczyć innowacyjne usługi publiczne różnymi kanałami, które będą dostarczały wymiernych korzyści dla mieszkańców (rozpatrywanych zarówno jako osoby fizyczne jak i przedsiębiorcy); dzięki temu mieszkaniec będzie mógł z jednej strony wybrać kanał kontaktu z administracją samorządową i w trakcie świadczenia usługi publicznej zmienić go (np. z kanału internetowego przejść na kanał mobilny), a efektem świadczenia tej usługi będzie rozwiązany jego konkretny problem.
- Otwartość i partycypacja – wyznacznikami inteligentnych miast będzie przejrzystość działań podejmowanych przez władzę samorządową i możliwość współdziałania mieszkańców w podejmowaniu decyzji publicznych; mieszkańcy będą mieli możliwość włączenia się w działania samorządu już na etapie tworzenia przepisów prawa lokalnego – zarówno w formie biernej (tj. obserwowania przygotowywanych zmian / tworzenia nowych przepisów) jak i w formie czynnej (poprzez komentowanie i zadawanie pytań ustawodawcy – tj. radzie miasta).
- Prawo do prywatności – pomimo, że inteligentne miasto będzie dysponować zintegrowanymi danymi o mieszkańcach (pochodzącymi z różnych rejestrów i ewidencji), to jednakże będzie je chronić przed niewłaściwym użyciem (będzie to zabezpieczone zarówno na poziomie przepisów prawa jak i na poziomie technicznym); jest to wymóg konieczny, szczególnie w kontekście pierwszej idei – przepływu informacji bez barier.
Wniosek jest jeden – inteligentne miasto realizuje w mikroskali idee cyfrowego państwa (nie bez powodu, ilustracją do niniejszego wpisu jest obraz fraktala, czyli obiektu samo-podobnego). Jakie rodzi to skutki? Przede wszystkim pozwala na przetestowanie pewnych idei na mniejszej populacji – zanim zostaną one przekazania do wdrożenia w skali ogólnopolskiej. Po drugie poszczególne miasta też są podobne do siebie. Dzięki temu możliwe jest wypracowanie i przekazywanie zestawu dobrych praktyk dotyczących wdrażania idee smart cities.
Równocześnie, dzięki bliższej relacji występującej między samorządem a mieszkańcami (i bezpośredniej weryfikacji uzyskiwanych rezultatów podczas wyborów samorządowych) – rozwiązania, które będą powstawały w ramach inteligentnych miast będą silniej osadzone w realnych potrzebach tychże mieszkańców.
Polecane wpisy
Na co idą moje pieniądze i jak to można sprawdzić?
Zapraszamy do przeczytania rozmowy z Dymitrem Romanowskim, autorem pomysłu, założycielem firmy The S...
Zapraszamy do przeczytania rozmowy z Dymitrem Romanowskim, autorem pomysłu, założycielem firmy The S...
Nowa pozycja książkowa: Informacja przestrzenna w zarządzaniu int...
Gdyby popularność tematu mierzyć liczbą konferencji na dany temat, to na pewno miasta inteligentne s...
Gdyby popularność tematu mierzyć liczbą konferencji na dany temat, to na pewno miasta inteligentne s...
Największe miasta świata
P. Korcelii podaje, że w miastach żyje już obecnie ponad 3 miliardy ludzi, co drugi spośród ogółu mi...
P. Korcelii podaje, że w miastach żyje już obecnie ponad 3 miliardy ludzi, co drugi spośród ogółu mi...