Tytuł wpisu jest świadomie prowokujący. Wynika to z faktu, że z perspektywy włodarzy miast – dobrze jest się pochwalić, że jest się “smart”. Szczególnie, że już niedługo będzie kampania wyborcza. W praktyce może się okazać, że każde miasto już niedługo – przynajmniej w sferze deklaracji – będzie “smart”. Wydaje się, że należy na to zagadnienie spojrzeć chłodnym okiem i znaleźć zestaw kryteriów, które odpowiedzą na pytanie czy dane miasto “X” jest rzeczywiście smart. Być może z biegiem czasu dopracujemy się takiego zestawu kryteriów dla Polski (uważam, że ma to jak najbardziej sens, gdyż przy tego typu inicjatywach niezbędne jest uwzględnienie kontekstu lokalnego). Obecnie jednak warto wykorzystać dobre wzorce z zagranicy.
Istnieje wiele metod oceny miast. W kolejnych wpisach będę starał się je po kolei przybliżać. Na początek pozwolę sobie omówić jedno z takich podejść stworzone przez konsorcjum uczelni:
- Centre of Regional Science na Vienna University of Technology (Austria),
- OTB Research Institute for Housing, Urban and Mobility Studies na Delft University of Technology (Holandia),
- Department of Geography na University of Ljubljana (Słowacja).
Pozwolę sobie uzasadnić, dlaczego akurat to podejście wybrałem jako pierwsze do opisu. Uważam bowiem, że idealnie pasuje ono do polskich warunków. Na bazie określonej metody oceny dokonano porównania 70 miast z całej Europy, które łącznie spełniały następujące kryteria:
- liczba mieszkańców była z przedziału 100.000-500.000;
- w mieście był co najmniej jeden uniwersytet;
- na obszarze wokół miasta nie mieszkało mniej niż 1.500.00 mieszkańców.
Proszę zwrócić uwagę, że w Polsce jest 908 miast (stan na koniec 2011 roku), z czego tylko 5 ma więcej niż 500.000 mieszkańców. Natomiast aż 34 miasta mieszczą się zaś w przedziale 100.000-500.000 mieszkańców. Tak więc kryteria zastosowane w omawianym modelu mogą być aplikowane na szeroką skalę w naszym kraju.
Model składa się z sześciu obszarów, w których zdefiniowano łącznie 31 czynników oceny.
Do obszarów oceny zaliczono:
- smart economy (inteligentną ekonomię) – pod tym określeniem kryje się konkurencyjność miasta;
- smart people (inteligentnych ludzi) – pod tym określeniem kryje się kapitał społeczny i ludzki;
- smart governance (inteligentny nadzór) – pod tym określeniem kryje się udział obywateli w procesach decyzyjnych miasta;
- smart mobility (inteligentne aspekty mobilne) – pod tym określeniem kryje się transport oraz aspekty związane z ITC;
- smart environment (inteligentne środowisko) – pod tym określeniem kryją się aspekty związane ze środowiskiem naturalnym;
- smart living (inteligentne życie) – – pod tym określeniem kryje się jakość życia mieszkańców.
Rysunek 1 przedstawia zestawienie 31 czynników oceny w w/w obszarach.
Rysunek 1. Czynniki oceny inteligentnego miasta
Uwaga: Proszę kliknąć, aby powiększyć.
Źródło: Smart cities, Ranking of European medium-sized cities, Centre of Regional Science, Vienna UT,
October 2007.
Jakie wnioski wynikają z analizy w/w czynników? Przede wszystkim w kreowaniu “inteligentnego miasta” bardzo dużą rolę odgrywają czynniki miękkie/społeczne. Aspekty technologiczne są istotne, ale występują niejako w tle. Ja pozwolę sobie użyć określenia, stanowią one infrastrukturę informacyjną inteligentnego miasta. Są więc one niezbędne (aby “inteligentne miasto” działało) – ale niewystarczające. Tą myśl będę starał się rozwijać w kolejnych wpisach – do realizacji idei “inteligentnego miasta” nie wystarczy wdrożenie ITS (inteligentnego systemu transportu), czy też inteligentnych sieci energetycznych – potrzebna jest transformacja funkcjonowania miasta jako całości.
Na koniec chciałbym zasygnalizować, że na 70 ocenianych miast z całej Europy, na liście znalazły się 4 polskie miasta: Rzeszów (na 48 pozycji), Białystok (na 53 pozycji), Szczecin (na 61 pozycji) oraz Kielce (na 64 pozycji).
Pełen ranking dostępny jest na stronie: http://www.smart-cities.eu/.
Polecane wpisy
Polskie miasta – a zwłaszcza Warszawa – od czasu transformacji ustrojowej przechodzą procesy nazywan...
Zapraszamy do udziału w Konferencji Naukowo-Technologicznej "Smart City – rola geoinformacji oraz te...
W przyjętym w czerwcu 2013 r. przez Radę Ministrów „Planie działań służącym realizacji Koncepcji Prz...
