Budowa inteligentnego miasta to złożone przedsięwzięcie organizacyjno-społeczno-informatyczne. Jednym z kluczowych czynników sukcesu jego realizacji jest właściwa analiza interesariuszy. Należy zwrócić uwagę, że będą oni stanowili bardzo zróżnicowaną grupę. Interesariusze (ang. stakeholders) są to podmioty (osoby, społeczności, instytucje, organizacje, urzędy), które mogą wpływać na organizację lub określone przedsięwzięcie i/oraz pozostają pod jej/jego wpływem. Prof. K. Obłój definiuje interesariuszy jako instytucje i organizacje, które spełniają dwa warunki. Po pierwsze mają swoją stawkę w działaniu (tj. w decyzjach i efektach) organizacji/przedsięwzięcia. Po drugie, są w stanie wywrzeć efektywną presję na organizację/przedsięwzięcie.

Analizę interesariuszy wykonuje się na etapie przygotowania/planowania danego przedsięwzięcia. Pozwala ona uzyskać rzeczywisty obraz układu sił w ramach tego przedsięwzięcia i stanowi podstawę do decyzji o zastosowaniu określonych narzędzi zarządzania komunikacją czy też ryzykiem.

Jednym z wyników analizy interesariuszy jest dokonanie ich klasyfikacji. Istnieje wiele sposobów klasyfikacji interesariuszy.

Pierwszy z nich dotyczy ich postaw wobec planowanego przedsięwzięcia. Mogą więc być interesariusze nastawieni pozytywnie, negatywnie lub obojętnie wobec określonych działań.

Inny podział interesariuszy związany jest z ich umiejscowieniem w kontekście planowanego przedsięwzięcia. Można zidentyfikować interesariuszy wewnętrznych (tj. znajdujących się w wewnątrz danej organizacji lub przedsięwzięcia) oraz zewnętrznych (tj. znajdujących się poza organizacją/przedsięwzięciem).

Jeżeli chcemy otrzymać syntetyczny obraz zachowań interesariusza bądź grupy interesariuszy wobec organizacji / planowanego przedsięwzięcia można posłużyć się macierzą G. Johnsona i K. Scholesa.

Elementem jej konstruowania jest przyporządkowanie każdemu interesariuszowi dwóch liczb z zakresu od -5 do 5. Pierwsza z liczb określa jego potencjalną siłę wpływu w organizacji / w ramach przedsięwzięcia (formalną lub nieformalną), druga zaś tzw. poziom zainteresowania daną organizacją / danym przedsięwzięciem. Liczby ujemne będą określały niski, natomiast liczby dodatnie – wysoki poziom zainteresowania i siłę wpływu.

Wyniki takiej analizy można przedstawić graficznie (por. rysunek 1). Za pomocą tak uzyskanej macierzy można dokonać podziału interesariuszy na cztery grupy:

• Interesariusze bardzo zainteresowani sytuacją w organizacji (danym przedsięwzięciem) i mający na tą organizację (na to przedsięwzięcie) bardzo duży wpływ; określiłem ich mianem na rysunku 1  “kluczowych interesariuszy” – koniecznie musimy do nich dotrzeć.
• Interesariusze bardzo zainteresowani sytuacją w organizacji (danym przedsięwzięciem), lecz mający na tą organizację (na to przedsięwzięcie) niewielki wpływ; określiłem ich mianem na rysunku 1  “potencjalnych sojuszników” – jeżeli uda się nam ich przekonać, o wiele łatwiej będzie przebiegać realizacja danego przedsięwzięcia.
• interesariusze mający bardzo duży wpływ na organizację (na dane przedsięwzięcie), lecz niezainteresowani sytuacją tej organizacji (tego przedsięwzięcia); określiłem ich mianem na rysunku 1  “potencjalnie niebezpieczni” – musimy cały czas przekonywać ich do swojego przedsięwzięcia; wymagają oni szczególnej atencji.
• interesariusze niezainteresowani sytuacją organizacji (przedsięwzięcia) i mający na organizację (przedsięwzięcie) minimalny wpływ; określiłem ich mianem na rysunku 1  “potencjalnie obojętnych”; można pominąć ich w szczegółowych analizach.

Rysunek 1. Mapa interesariuszy – ujęcie generyczne
Źródło: Opracowanie własne.

Dzięki tej procedurze, decydenci dostają wskazówki, z czyimi interesami i preferencjami należy liczyć się najbardziej.

Jeżeli spróbujemy zastosować w/w techniką w kontekście określenia interesariuszy dla koncepcji inteligentnego miasta (z perspektywy danego miasta) otrzymujemy ich mapę, którą przedstawia rysunek 2. Oczywiście mapa ta stanowi  pewną generalizację – i dla każdego przypadku (tj. dla każdego miasta) będzie wyglądać trochę inaczej (na pewno w różnych miastach bardzo zróżnicowana jest pozycja “lokalnego informatyka”). Na tym jednak etapie chodziło mi przede wszystkim o wskazanie pewnych tendencji.

Rysunek 2. Mapa interesariuszy dla inteligentnego miasta
Źródło: Opracowanie własne.

Ciekaw jestem czy zgadzacie  się Państwo z taką diagnozą? A może o jakiejś kluczowej grupie interesariuszy zapomniałem?

Andrzej Sobczak

Profesor, kierownik Zakładu Zarządzania Informatyką w Instytucie Informatyki i Gospodarki Cyfrowej SGH. Ma ponad 8 letnie doświadczenie we wdrażaniu koncepcji architektury IT i architektury korporacyjnej. Posiada certyfikaty TOGAF 8/9, ArchiMate 2.0, ITIL, MSP.

• Wszystkie artykuły autora: Andrzej Sobczak
• Strona domowa
• Twitter
• Facebook
• Google+