Komitet Regionów jest organem doradczym reprezentującym samorządy lokalne i regionalne w Unii Europejskiej. Jego zadaniem jest wypowiadanie się na temat aktów prawnych UE z perspektywy lokalnej i regionalnej. Komitet sporządza w tym celu sprawozdania („opinie”) dotyczące wniosków legislacyjnych Komisji. Komisja, Rada i Parlament są zobowiązane do zasięgania opinii Komitetu Regionów przed przyjęciem decyzji UE w sprawach dotyczących samorządów lokalnych i regionalnych (na przykład w kwestii polityki zatrudnienia, środowiska, edukacji czy zdrowia publicznego). Pod koniec września 2013 w dzienniku Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej opublikowana została opinia Komitetu pt.: „Inteligentne miasta i społeczności – europejskie partnerstwo  innowacyjne” (nr 2013/C 280/06).

W opracowaniu tym wskazane jest, że jednym z największych wyzwań, przed jakimi stoi UE, jest przekształcenie unijnych miast w inteligentne i zrównoważone środowiska życia ze społecznego, gospodarczego i środowiskowego punktu widzenia. W tym kontekście podkreślona jest zasadność integracji systemów i interope­racyjności jako warunek tworzenia inteligentnych miast. Jednocześnie w samej opinii zauważono, że dodanie pojęcia „i społeczności” do nazwy inicjatywy ma na celu dokładne podkreślenie, że pojęcie  miast lub obszarów miejskich jest w Europie bardzo płynne. Często zdarza się w znacznej liczbie państw UE, że władze lokalne nie są określane jako miasta, lecz mają o wiele większą strukturę, zasoby i potencjał niż inne gminy powszechnie uznawane za miasta pod względem prawnym lub geograficznym.

W dokumencie zaznaczono szczególną rolę samorządów lokalnych – zdaniem Komitetu  nie tylko umożliwiają one przemysłowi działalność i są jego klientami, ale trzeba także uznać je za pionierów i innowatorów.

Jednocześnie Komitet zauważa, że samorządy lokalne są szczeblem władzy najbliższym obywatelom i odgrywają decydującą rolę w ustalaniu i przedstawianiu zapotrzebowania i popytu ze strony lokalnych podmiotów publicznych i prywatnych (np. kręgów gospodarczych, nauko­wych, społeczeństwa obywatelskiego, lokalnej ludności). Te kluczowe relacje obejmują m.in. wysłuchania i skuteczne mechanizmy uczestnictwa na poziomie lokalnym i trzeba im przyznać ważne miejsce w prowadzonych działaniach. Komitet wskazuje, że oprócz zaangażowania obywateli i konsultacji kluczowym czynnikiem sukcesu jest planowanie oparte na rzeczywistym uczestnictwie społeczności tak, aby decyzje podejmowane były z udziałem władz lokalnych, zainteresowa­nych agencji krajowych i regionalnych, sektora wolontariatu i przedsiębiorstw prowadzących działalność w regionie. W praktycy zapisy te podkreślają konieczność realizacji idei otwartego rządu (Open Government) na szczeblu lokalnym.

Komitet z zadowoleniem przyjął przewidziany przez Komisję długoterminowy cel inicjatywy IMiS (Inteligentne Miasta i Społeczności)  polegający na tym, by do 2020 r. zaproponować i upowszechnić co najmniej 20 przeło­mowych innowacyjnych rozwiązań łączących w sobie technologie energetyczne, transportowe i informacyjno-komunika­cyjne. Podkreślił on, że bardzo ważne jest stwo­rzenie odpowiednich warunków, by innowacyjne rozwiązania mogły zostać przyjęte i dostosowane oraz wykorzystane w wielu miastach Unii. Szczególnie istotna rola przypada szerokiemu wykorzys­taniu technologii teleinformatycznych – co doprowadzić ma do poprawy efektywności energe­tycznej miasta, będzie sprzyjać wykorzystaniu energii odnawialnej i ułatwi mobilność, a także znacznie ograniczy emisje CO2 i innych gazów zanieczyszczających w ramach zrównoważonego modelu miasta.

W obszarze finansów podkreślono, że za istotne należy uznać, aby w ramach nowego programu „Horyzont 2020” przewidziano na poziomie UE wystarczające środki, aby inicjatywa IMiS mogła przyczynić się do realizacji celów określonych przez Komisję.  Jednocześnie zauważono, że realizacja inicjatywy IMiS nie może wiązać się ze zmniejszeniem finansowania z innych wdrażanych obecnie programów wspomagających samorządy lokalne w staraniach na rzecz tworzenia inteligentnych miast i społecz­ności, zwłaszcza że programy te szczególnie dobrze sprawdziły się na poziomie lokalnym. Komitet docenił znaczenie przyjęcia całościowego podejścia do wsparcia finansowego UE dla IMiS oraz innych źródeł finanso­wania UE, zwłaszcza takich jak Europejski Fundusz Strukturalny na rzecz Inwestycji, Instrument „Łącząc Europę” i program LIFE  2014–2020.  Komitet przyjął z zadowoleniem zalecenie Komisji, by państwa członkowskie udostępniły środki finansowe na wspie­ranie działań dotyczących tworzenia i rozpowszechniania inno­wacyjnych rozwiązań w ramach IMiS.

Pełna treść opinii dostępna jest pod tym linkiem.

Andrzej Sobczak

Profesor, kierownik Zakładu Zarządzania Informatyką w Instytucie Informatyki i Gospodarki Cyfrowej SGH. Ma ponad 8 letnie doświadczenie we wdrażaniu koncepcji architektury IT i architektury korporacyjnej. Posiada certyfikaty TOGAF 8/9, ArchiMate 2.0, ITIL, MSP.

• Wszystkie artykuły autora: Andrzej Sobczak
• Strona domowa
• Twitter
• Facebook
• Google+